Są wśród nich zarówno te najbardziej eleganckie i wyrafinowane, jak i bogate, mocarne, czasami wręcz barokowe, a także lekkie, nieskomplikowane, przeznaczone do bieżącego spożycia. Jedno jest pewne; żaden sklep specjalistyczny czy dział winiarski w supermarkecie nie jest w stanie obejść się bez win z tych odmian.
Niekwestionowany numer 1
Wśród odmian winorośli szlachetnej, z owoców której robi się wina, największy na świecie jest areał upraw cabernet sauvignon, a zaraz za nim plasuje się jego nieodzowny kompan – merlot. Odmiany te wymienia się niemal jednym tchem, w czym nie ma nic nadzwyczajnego, zważywszy na fakt, że obydwie z wielkim powodzeniem uprawiane są w swojej ojczyźnie – Bordeaux, skąd rozprzestrzeniły się praktycznie na cały świat. O tej ogromnej popularności zadecydowało kilka czynników, a jednym z najważniejszych jest łatwość uprawy dotycząca przede wszystkim cabernet sauvignon. I chociaż tak z niego jak i merlota powstają znakomite wina jednoszczepowe, to jednak areał upraw cabernet jest większy. Nie bez powodu jeden z najsłynniejszych winiarzy świata – André Tchelistcheff – stwierdził, że „Bóg stworzył cabernet sauvignon, a diabeł – pinot noir”. Powiedzenie to wyraźnie nawiązuje do charakteru obydwóch odmian – w największym skrócie – z caberet nie ma problemu ani w winnicy, ani potem podczas winifikacji, z pinotem problem jest zawsze i wszędzie. To właśnie swej łatwości w uprawie cabernet zawdzięcza światowy rozgłos i karierę, która rozpędu nabrała w drugiej połowie XIX wieku. Wówczas, po pladze filoksery, winogrodnicy szukali odmiany, dzięki której jak najszybciej będą w stanie podźwignąć winiarstwo z kryzysu spowodowanego przez żarłocznego szkodnika. Ich wybór padł na cabernet sauvignon i na pewno nie był przypadkowy. Cabernet sauvignon jest bardzo wytrzymały; dobrze rośnie niemal wszędzie, niezależnie od klimatu. Jego owoce mogą również przetrwać prawie wszystkie warunki pogodowe, ponadto jest odmianą odporną na choroby i insekty, które to cechy decydują o jej atrakcyjności w oczach zarówno winogrodników jak i winiarzy. Można go uprawiać z powodzeniem w rozmaitych siedliskach, chociaż najlepsze efekty daje na nieurodzajnym, żwirowym podłożu, gdzie jest ciepło. Chyba najsilniej związany jest z Bordeaux uważanym za najważniejsze jego siedlisko; dominuje w położonym na lewem brzegu Żyrondy okręgu Médoc, gdzie zadomowił się od XVIII stulecia.
Cabernet potrzebuje dłuższego okresu niż merlot, by w pełni dojrzeć. Powstają z niego najrozmaitsze wina – począwszy od tych najdroższych, wysokiej klasy, bardzo eleganckich i długowiecznych, poprzez wina z tak zwanej średniej półki, po zupełnie nieskomplikowane, lekkie i rześkie, pełne owocu, przeznaczone do bieżącego spożycia. Jednym słowem naprawdę jest w czym wybierać. Najlepsze przykłady, pochodzące z najstosowniejszych dla odmiany ciepłych siedlisk o żwirowych i kamienistych glebach, powstałe z owoców o właściwym stopniu dojrzałości predystynowane są do długiego, mogącego trwać dekady, dojrzewania. Tak jak wielkie wina z Médoc i Graves; Château Mouton Rothschild, Château Latour, Château Margaux czy Château Haut-Brion.
Solo i w duecie
Druga najsłynniejsza odmiana winorośli szlachetnej na świecie dająca owoce o ciemnej skórce to pochodzący z Bordeaux merlot. Cieszy się opinią szczepu uniwersalnego; z jednakowym powodzeniem powstają z niego wina jednoszczepowe jak i kupażowane. Do klasyki należy zaliczyć jego duet z później dojrzewającą i bogatszą w taniny odmianą cabernet sauvignon; merlot wnosi do całości elegancki kolor, miękkość i owocowość. Wina odmianowe z merlota są bogate w alkohol, giętkie, sprężyste, a przede wszystkim przyjemnie krągłe, a co za tym idzie, dosyć łatwe w odbiorze. Dodatkowo nie potrzebują bardzo dużo czasu by uzyskać właściwy odmianie aromat. Mają umiarkowaną kwasowość, a taniny zazwyczaj są na tyle gładkie, że odmianowe merloty nie wymagają bardzo długiego starzenia w beczce. Chociaż obecnie merlot jest odmianą uprawianą niemal we wszystkich regionach winiarskich świata, niezmiennie najlepszym dla niego siedliskiem pozostaje Bordeaux, gdzie wraz z cabernet sauvignon oraz cabernet franc i petit verdot tworzą słynną mieszankę. Jego gwiazda błyszczy najjaśniej na prawym brzegu Żyrondy w apelacjach St-Émillon i Pomerol. To w tej ostatniej powstaje w przytłaczającej większości z merlota jedno z najsłynniejszych win świata – Château Pétrus.
Na pewno warto także zwrócić uwagę na merloty powstające w mniej oczywistych zakątkach świata takich jak choćby Słowenia. Znakomity Bagueri Merlot z Vinska Klet Goriška Brda ma na koncie wiele wyróżnień i medali, wśród których jest także ten przyznany ostatnio – Grand Gold Medal dla rocznika 2017 – na jednym z najważniejszych konkursów winiarskich na świecie – Concours Mondial de Bruxelles. Profesjonaliści już dawno docenili to wino; czas najwyższy, by o jego walorach przekonali się konsumenci. Także mołdawskie kupaże merlota z cabernetem bywają znakomite; wśród nich na uwagę na pewno zasługuje Individo Merlot Cabernet Sauvignon z Château Vartely. Również w Bułgarii zarówno wina z merlota jak i cabernet sauvignon potrafią solidnie zaskoczyć, in plus, oczywiście. O tym, że szeroko pojmowany Nowy Świat stanowi istne zagłębie win z obydwóch odmian, a także ich kupaży, w stylach zaiste rozmaitych, obecnie już chyba nikogo przekonywać nie trzeba.