Dopiero Egipcjanie 4000 lat temu, nadali pulchność chlebowi używając do tego zakwasu. Jak większość wynalazków prawdopodobnie wpadli na to przypadkiem. Jedna z legend głosi, że niewolnica wypiekająca chleb, zapomniała o papce zbożowej zostawiając ją na słońcu. Papka pod wpływem ciepła sfermentowała, a po upieczeniu z niej chleba okazało się, że pieczywo jest pulchne i znacznie smaczniejsze niż wcześniejsze wypieki.
Trudny wybór
Najważniejszym kryterium przy wyborze chleba, poza walorami smakowymi, powinny stanowić dla nas kwestie odżywcze i zdrowotne. Pod tym względem, najlepszym wyborem jest chleb na zakwasie. Zazwyczaj taki chleb jest droższy, wymaga bowiem lepszych umiejętności oraz dłuższego procesu technologicznego, ale też dostarcza cennych składników, których nie posiada pieczywo wypiekane na drożdżach.
Podczas produkcji zakwasu (zmieszania mąki żytniej z wodą i pozostawienia na jakiś czas w ciepłym miejscu), zachodzi proces fermentacji, w wyniku którego zniszczone zostają toksyny szkodliwe dla naszego zdrowia – związki pleśniowe i rakotwórcze. Kwas mlekowy występujący w zakwasie, unieszkodliwia naturalnie występujący w ziarnach zbóż kwas fitynowy, dzięki czemu cenne minerały występujące w mące (szczególnie razowej) jak: żelazo, cynk, wapń i magnez są przez organizm lepiej przyswajalne. Natomiast jeśli nawet kupimy chleb razowy, ale upieczony na drożdżach, to i tak nie będziemy mogli skorzystać z minerałów w nim występujących, właśnie ze względu na ich słabą przyswajalność.
Smaczny i zdrowy
Bakterie kwasu mlekowego które występują w zakwasie, to mikroorganizmy które naturalnie występują w przewodzie pokarmowym i spełniają bardzo pożyteczne funkcje: leczą niestrawność, zaparcia, zapobiegają biegunkom, obniżają poziom cholesterolu. Hamują również rozwój bakterii chorobotwórczych jak gronkowce, salmonella, bakterie gnilne.
Chleb na zakwasie ma więc właściwości profilaktyczne, a nawet lecznicze. Dzięki kwasowi mlekowemu powstrzymującemu rozwój pleśni, długo utrzymuje świeżość bez użycia środków konserwujących - można go przechowywać nawet 7 dni. Takich właściwości nie może nam zaoferować pieczywo na drożdżach, które spełnia dobrze walory smakowe ale właściwości odżywczych i zdrowotnych posiada znacznie mniej. Zazwyczaj drugiego dnia jest też już nieświeże i twarde. Dlatego drożdżowe kupujmy bułeczki, drożdżówki i babeczki, a chleb na zakwasie.